Przedszkole Promujące Zdrowie
Nasze przedszkole 1 kwietnia 2022 r. przystąpiło do programu Przedszkole Promujące Zdrowie.
Rozpoczęliśmy okres przygotowawczy do przystąpienia do Wojewódzkiej Sieci Przedszkoli Promujących Zdrowie.
Program PPZ ma na celu promowanie zdrowego stylu życia poprzez zachęcanie do większej aktywności fizycznej oraz propagowanie właściwych nawyków żywieniowych. Dzięki temu dzieci z naszego przedszkola i ich rodziny będą cieszyły się lepszą kondycją fizyczną oraz stanem zdrowia. Przez kolejne lata będziemy podejmować szereg inicjatyw, aby uświadamiać znaczenie zdrowego stylu życia, które będzie owocować w przyszłości.
Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia). Promocja zdrowia jest nową, rozwijaną na świecie od lat 80. XX w., strategią działań dla umocnienia zdrowia ludzi – jednostek i społeczności.
W 1986 r., w Karcie Ottawskiej Promocji Zdrowia – podstawowym dokumencie w tej dziedzinie – promocję zdrowia zdefiniowano jako proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem i jego poprawę. Najbliższe tej definicji jest znane hasło: ,,Nasze zdrowie w naszych rękach”. Oznacza ono, że ludzie – jednostki i społeczności – mogą i powinni podejmować działania w zakresie zapobiegania chorobom oraz poprawy i wzmacniania swojego zdrowia.
Przedszkole promujące zdrowie tworzy warunki i podejmuje działania, które sprzyjają:
- zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności przedszkola (dzieci, pracowników i rodziców dzieci)
- podejmowaniu przez członków społeczności przedszkola aktualnie i w przyszłości działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.
Standardy Przedszkola Promującego Zdrowie
- Koncepcja pracy przedszkola, jego organizacja i struktura sprzyjają realizacji długofalowych, zaplanowanych działań dla wzmocnienia zdrowia dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
- Klimat społeczny przedszkola sprzyja dobremu samopoczuciu i zdrowiu dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
- Przedszkole prowadzi edukację zdrowotną dzieci i stwarza im warunki do praktykowania w codziennym życiu zachowań prozdrowotnych.
- Przedszkole podejmuje działania w celu zwiększenia kompetencji pracowników i rodziców dzieci w zakresie dbałości o zdrowie oraz prowadzenia edukacji zdrowotnej dzieci.
Przedszkole jest pierwszą, masową, zorganizowaną formą edukacji dzieci, obejmującą coraz większą część populacji w wieku 3–6 lat. Warunki i organizacja wychowania przedszkolnego sprzyjają realizacji działań z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia oraz stwarzają dużą szansę na ich skuteczność. Na wiek przedszkolny przypada początek kształtowania się podstawowych zachowań zdrowotnych dzieci i wszelkie nieprawidłowości z nimi związane mogą być trudne do zmiany w dalszych latach życia. Pracownicy przedszkola mają codzienny kontakt z rodzicami lub innymi członkami rodzin dzieci. Stwarza to ogromne możliwości współpracy z nimi i pomagania im w rozwijaniu ich kompetencji wychowawczych oraz kompetencji dotyczących dbałości o zdrowie. Przedszkole może zatem odegrać bardzo ważną, niepowtarzalną w dalszych latach edukacji, rolę w zwiększaniu umiejętności społeczeństwa w zakresie dbania o zdrowie.
Ze względu na aktywność dziecka i jego zaangażowanie w sprawy zdrowia, większość dzieci w wieku przedszkolnym znajduje się na etapie pośrednim wychowania zdrowotnego:
- stopniowo zwiększa się udział dziecka w dbaniu o swoje zdrowie (we wcześniejszym etapie heteroedukacji dziecko było głównie odbiorcą zabiegów pielęgnacji i opieki ze strony dorosłych),
- dziecko świadomie naśladuje zachowania dorosłych, opanowuje podstawowe umiejętności dotyczące higieny osobistej i bezpieczeństwa, ale wymaga przypominania i nadzoru ze strony dorosłych; uczestniczy w pracach nad utrzymaniem porządku w najbliższym otoczeniu, podejmuje samodzielnie pewne inicjatywy,
- rozpoczyna się proces naśladowania zachowań rówieśników; wpływ na zachowania dziecka ma telewizja, reklamy i gry komputerowe, w okresie tym, szczególnie w jego końcowej fazie, mogą pojawić się pewne elementy autoedukacji (samowychowania), świadomie podejmowane czynności dla zdrowia.
Zadaniem rodziców i innych dorosłych jest m.in.: tworzenie pozytywnych wzorców, stwarzanie warunków do uczenia się, umożliwienie dziecku podejmowania samodzielnych wyborów, bezpiecznego eksperymentowania (pod dyskretnym nadzorem), korygowanie niektórych zachowań, dopilnowanie staranności w wykonywaniu czynności i zabiegów higienicznych. Ważne jest także odpowiadanie na pytania dziecka (jest to okres pytań, rozwijają się m.in. świadomość i identyfikacja płci, ciekawość seksualna, zabawy erotyczne) i rozbudzanie zainteresowania różnymi sprawami dotyczącymi zdrowia.
U dzieci w wieku przedszkolnym kształtuje się wiele podstawowych zachowań oraz umiejętności związanych ze zdrowiem i dbałością o nie. Zachowania te oraz tryb (organizacja) życia dzieci w znacznym stopniu zależą od osób dorosłych, a zwłaszcza rodziców. Zakres możliwości dokonywania przez dziecko samodzielnych wyborów, np. w zakresie żywienia, sposobu spędzania czasu, aktywności fizycznej, sposobu ubierania się, jest niewielki. Rodzice i nauczyciele stanowią dla dzieci w okresie przedszkolnym niekwestionowany autorytet. Reguły i zasady przez nich ustalane (także te dotyczące zdrowia) są bezdyskusyjnie przez dzieci przyjmowane, co pozytywnie koreluje z edukacją zdrowotną. „Dziecko jest posłuszne zasadom, ponieważ w jego przekonaniu są one nienaruszalne i niezmienne, szacunek do autorytetu (jednostronny) prowadzi do powstania poczucia zobowiązania nakazującego dostosowanie się do standardów dorosłego i posłuszeństwa jego regułom”.
Dzieci w wieku przedszkolnym nie podejmują zachowań ryzykownych dla zdrowia, takich jak dzieci w wieku szkolnym, a zwłaszcza nastolatki. Z punktu widzenia zdrowia tych dzieci za niekorzystne należy uznać:
- spędzanie przez dzieci długiego czasu na zajęciach i czynnościach w pozycji siedzącej i unieruchomieniu (oglądanie telewizji, korzystanie z komputerów, tabletów, smartfonów),
- podejmowanie przez dzieci zachowań, zwłaszcza żywieniowych, pod wpływem reklamy (np. słodyczy, potraw typu fast-food),
- wywieranie presji na rodziców (np. w sprawie zakupu słodyczy, zabawek),
- zachowania agresywne i brak posłuszeństwa, co jest źródłem konfliktów, a przy braku umiejętności oceny zagrożeń może zwiększać ryzyko urazów i wypadków.
Rodzice dzieci są pierwszymi i najważniejszymi edukatorami do zdrowia swoich dzieci. Partnerami przedszkola mogą być także babcie i dziadkowie jego wychowanków. Z punktu widzenia wychowania, także zdrowotnego, bardzo ważne wydaje się tworzenie przez osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem wspólnego frontu, czyli zgodności co do metod wychowania, oczekiwań względem dziecka i siebie nawzajem, także w odniesieniu do zdrowia (np. kwestie związane z utrzymaniem higieny, żywieniem, aktywnością fizyczną). Dlatego też zachęcamy Państwa do uczestnictwa w działaniach w zakresie promocji zdrowia w związku z przystąpieniem naszego przedszkola do Wojewódzkiej Sieci Przedszkoli Promujących Zdrowie.